Cyfryzacja firm przyspiesza, ale AI i automatyzacja wciąż poza głównym nurtem przemysłu
Polskie przedsiębiorstwa stopniowo zwiększają poziom cyfryzacji, jednak wykorzystanie zaawansowanych technologii – w tym sztucznej inteligencji i rozwiązań automatyzacyjnych – nadal pozostaje ograniczone. Z danych GUS zawartych w raporcie „Społeczeństwo informacyjne w Polsce 2021–2025” wynika, że choć maleje liczba firm o bardzo niskiej intensywności cyfrowej, to rzeczywista transformacja technologiczna wciąż koncentruje się w dużych podmiotach i wybranych sektorach.
W latach 2021–2025 udział przedsiębiorstw o bardzo niskiej intensywności cyfrowej wyraźnie spadł – z 58,7 proc. do 38,7 proc. Jednocześnie systematycznie rośnie grupa firm o bardzo wysokiej intensywności cyfrowej – z 1,9 proc. w 2021 r. do 6,3 proc. w 2025 r. Oznacza to postęp w zakresie cyfryzacji procesów biznesowych, choć dynamika zmian jest nierówna, a część wahań wynika również ze zmian metodologii Indeksu Intensywności Cyfrowej.
AI nadal zarezerwowana głównie dla dużych firm
Największą barierą pozostaje ograniczone wdrażanie technologii opartych na AI, które są kluczowe dla automatyzacji procesów produkcyjnych, predykcyjnego utrzymania ruchu czy optymalizacji zużycia energii. W 2025 r. rozwiązania AI stosowało zaledwie 8,7 proc. przedsiębiorstw, choć jest to wzrost względem 5,9 proc. rok wcześniej.
Różnice między firmami są jednak bardzo wyraźne. AI wykorzystywało aż 42,0 proc. dużych przedsiębiorstw, podczas gdy w firmach średnich było to 15,6 proc., a w małych jedynie 6,1 proc. Dane te potwierdzają, że dostęp do kapitału, kompetencji inżynierskich i zaplecza IT wciąż decyduje o tempie wdrażania automatyzacji i inteligentnych systemów.
Przemysł wyraźnie odstaje od sektora ICT
Z perspektywy robotyzacji szczególnie istotne są różnice sektorowe. W 2025 r. najwyższy poziom adopcji AI odnotowano w sektorze ICT, gdzie technologie te wykorzystywało 36,1 proc. firm. Dominowały tam rozwiązania związane z uczeniem maszynowym, generowaniem treści oraz systemami wspomagania decyzji.
Dla porównania, w przetwórstwie przemysłowym AI stosowało jedynie 7,8 proc. przedsiębiorstw, a w przemyśle spożywczym zaledwie 5,0 proc. Oznacza to, że technologie będące fundamentem Przemysłu 4.0 – takie jak analityka danych, systemy wizyjne czy algorytmy predykcyjne – wciąż nie są powszechnie wykorzystywane na halach produkcyjnych. Różnica między sektorem ICT a przetwórstwem przemysłowym w 2025 r. wzrosła do 28,3 pkt proc.
Cyfryzacja bez pełnego efektu automatyzacji
Choć poziom cyfryzacji przedsiębiorstw w Polsce rośnie, ograniczone wykorzystanie AI i narzędzi automatyzacyjnych sprawia, że potencjał wzrostu wydajności, jakości i elastyczności produkcji nie jest w pełni wykorzystywany. Transformacja cyfrowa często kończy się na wdrożeniach podstawowych systemów IT, bez przejścia do etapu inteligentnej automatyzacji procesów.
Z punktu widzenia rozwoju robotyzacji kluczowym wyzwaniem pozostaje przeniesienie technologii AI i zaawansowanej analityki z dużych firm i sektora ICT do średnich i mniejszych zakładów produkcyjnych. To właśnie tam znajduje się największy, wciąż niewykorzystany potencjał zwiększenia konkurencyjności polskiego przemysłu.